Skip to content
Menu
Friday
  • HOME
  • Style
    • Moda
    • Street style
    • Kujdesi dhe mirëmbajtja
  • Argëtim
    • Music
    • Filma
    • Të famshëm
    • Burri në sytë e gruas
  • Kariera
    • Luks
    • Makina
  • Këshilla Biznesi
    • Histori suksesi
    • Travel Guide
  • SPORT
    • Sport News
    • Fitness
  • Ushqim
    • Udhëzues gatimi
    • Pije
  • NEWS
  • Privacy Policy
Friday

Pesë skenarët e mundshëm se si do të duket bota pas pandemisë

Posted on by admin

Ekzistojnë pesë skenarë të mundshëm për zhvillimin e një rendi të ri botëror deri në vitin 2030 për shkak të pandemisë së coronavirusit, sipas ekspertit amerikan në politikën ndërkombëtare, Joseph Nye.

Nye, një ish dekan i Shkollës së Shkencave Politike të Harvardit dhe një këshilltar i lartë dhe zyrtar i ngarkuar me politikën e jashtme në administratat e disa presidentëve amerikanë, deklaron se është e pamundur të thuash se si do të duket e ardhmja dhe të nxjerrësh vetëm një mundësi, raporton foreignpolicy.

Ai përshkroi pesë skenarë të mundshëm për mënyrën se si do të zhvillohen marrëdhëniet ndërkombëtare pas periudhës së COVID-19.

1. Fundi i globalizmit

Rendi botëror që u shfaq pas Luftës së Dytë Botërore nën ndikimin e Shteteve të Bashkuara u rrit në një botë të tregtisë dhe financave të liberalizuara dhe të globalizuara. Edhe para pandemisë së coronavirusit, ky urdhër u vu në pikëpyetje nga ngritja e Kinës dhe e populizmit në Perëndim, transmeton Telegrafi.

Kina ka përfituar nga globalizimi dhe liberalizimi, por ndërsa pesha e saj strategjike rritet, ajo gjithnjë e më shumë po angazhohet për krijimin e standardeve dhe rregullave. Amerika e kundërshton këtë, institucionet ndërkombëtare janë atrofizuar dhe thirrjet për sovranitet më të madh po rriten. Shtetet e Bashkuara qëndrojnë jashtë Organizatës Botërore të Shëndetësisë dhe Marrëveshjes së Klimës në Paris. Pandemia i jep besueshmëri këtij skenari sepse dobëson Amerikën si një “sistem menaxherësh” të rendit botëror.

2. Sfida e autoritarizmit si gjatë viteve tridhjeta të shekullit të kaluar

Papunësia masive, pabarazia e shtuar dhe marrëdhëniet shoqërore të prishura për shkak të ndryshimeve ekonomike të shkaktuara nga pandemia krijojnë një mjedis të favorshëm për zhvillimin dhe rritjen e autoritarizmit. Nuk mungojnë politikanët të cilët me kënaqësi do të përdornin populizmin nacionalist për të fituar pushtetin, transmeton Telegrafi.

Nativizmi dhe proteksionizmi janë në rritje. Tarifat dhe kuotat për mallra dhe punë po futen gjithnjë e më shumë. Migrantët dhe refugjatët po bëhen problem. Shtetet autoritare po përpiqen të konsolidojnë sferat rajonale të ndikimit, me forma të ndryshme të ndërhyrjes, kështu që rreziku i konflikteve të dhunshme po rritet. Disa nga këto trende ishin të dukshme edhe para vitit 2020, por shanset e dobëta për rimëkëmbjen ekonomike me një pandemi rrisin probabilitetin e tyre.

3. Dominimi botëror i Kinës

Ndërsa Kina kishte përgjigjen më të mirë ndaj pandemisë, ndryshimet ekonomike midis saj dhe fuqive të tjera botërore po ndryshojnë në mënyrë dramatike. Qysh në mes të vitit 2020, Kina po tejkalon Amerikën në rënie në fushën ekonomike dhe po zgjeron lidershipin mbi vendet që kanë treguar potencialin për të konkurruar me të.

Kina kërkon respekt dhe bindje në përputhje me forcën në rritje. Iniciativa e Rripit dhe Rrugës shërben jo vetëm për të ndikuar në vendet fqinje, por edhe në Evropë dhe Amerikën Latine. Votat kundër Kinës në institucionet ndërkombëtare po bëhen shumë të shtrenjta, sepse ato kërcënojnë ndihmën kineze ose investimet, si dhe hyrjen në tregun më të madh në botë. Ndërsa ekonomitë perëndimore janë dobësuar, qeveria kineze dhe kompanitë e mëdha janë në gjendje të riformojnë institucionet ndërkombëtare dhe të vendosin standarde.

4. Kthimi në politikën mjedisore

Opinioni publik në shumë vende po bëhet më i vetëdijshëm për rreziqet mjedisore dhe i jep përparësi ndryshimeve klimatike dhe çështjeve të ruajtjes së natyrës. Disa qeveri dhe kompani po riorganizohen për të harmonizuar punën e tyre me këtë. Edhe para pandemisë, mund të ishte parashikuar që disa vende do të përqendroheshin në çështjet e mjedisit. Duke treguar lidhjen midis specieve njerëzore dhe shëndetit të planetit, pandemia ka përshpejtuar pranimin e këtij koncepti, transmeton Telegrafi.

Për shembull, investimi amerikan prej 700 miliardë dollarësh në vit në mbrojtje nuk mund ta parandalonte që virusi të vriste më shumë amerikanë sesa së bashku të gjitha luftërat pas vitit 1945 . Në një strukturë të ndryshuar të përparësive politike, presidenti amerikan miraton Planin COVID Marshall, i cili do t’u mundësojë vendeve të varfra të sigurojnë vaksinën dhe të rrisin nivelin e kujdesit shëndetësor. Në atë mënyrë, ajo ndryshon marrëdhëniet gjeopolitike dhe përhap fuqinë e butë amerikane.

5. Çdo gjë do të jetë e njëjtë

Në vitin 2030, pandemia e coronavirusit duket tamam si një ngjarje e pakëndshme, e ngjashme me atë të etheve spanjolle nga 1918 deri në 1920 që i dukej njerëzve në vitin 1930, dhe me efekte të ngjashme gjeopolitike afatshkurtra. Gjendja e mëparshme vazhdon.

Së bashku me rritjen e fuqisë kineze, populizmin dhe polarizimin e brendshëm në Perëndim, së bashku me regjimet më autoritare, ekziston një shkallë e caktuar e globalizimit ekonomik dhe një vetëdije në rritje për rëndësinë e globalizimit mjedisor, duke njohur që asnjë vend nuk mund të zgjidhë probleme të tilla vetëm. Kina dhe Amerika po arrijnë të përballen me ndryshimet pandemike dhe klimatike, megjithëse, po konkurrojnë në fusha të tjera. Disa institucione ndërkombëtare po zhduken, disa po rinovohen dhe disa të reja po shfaqen. Shtetet e Bashkuara mbeten fuqia më e madhe, por me më pak ndikim se në të kaluarën.

Joseph Nye theksoi se katër skenarët e parë kanë 10 për qind mundësi të ndodhin, ndërsa ata që kanë mbetur kanë më pak se 50 për qind.

Kjo varet nga zhvillimi i një numri faktorësh në të ardhmen e afërt, nga zhvillimi i vaksinës së coronavirusit, përmes zgjedhjeve presidenciale amerikane, situatës në Bashkimin Evropian, por edhe ndikimeve ekonomike, arsimore apo shëndetësore në jetën e përditshme të qytetarëve rreth planetit.

HOME Shëndeti

Recent Posts

  • Ne po e quajmë këtë stërvitje “Adoleshentët e eksituar!” – Komediani Celeste Barber rikrijon në mënyrë gazmore videon e stërvitjes së çuditshme të gruas së Alec Baldwin
  • Simbolika e fshehtë e Edi Ramës dhe Alex Sorosit me kapotën bosh në vilën e Enverit
  • Einxhel: ‘A do këndonin Aurela, Sinani, Flori në stadiumin e Athinës?
  • Bledi Mane poston foton me Borën
  • Kiara mbërrin në Shkodër, a u takua me nënën e Luizit dalin pamjet (VIDEO)
May 2023
M T W T F S S
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
293031  
« Apr    

©2023 Friday | Powered by WordPress & Superb Themes
This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT