“Unë besoj më shumë në forcën e bukurisë se sa në fuqinë e një ushtrie.”
Këto janë fjalët e para që na tha në Tiranë.
Ju besoni se kultura nuk vjen vetëm si funksion dekorativ, përkundrazi. Nëse arti është produkt i asaj që jemi, mund të jetë vetëm politikë, pra universal. Pra si ia dolët që ta sillnit dashurinë për artin në praktikën politike?
Nuk do të thosha se e kam futur artin në politikë, por që vjen nga praktikimi i artit, kjo është pjesë e mënyrës sime për të parë botën dhe atë që na rrethon, pra edhe marrëdhëniet dhe përmbajtjen e jetës politike. Me kalimin e viteve ky ndikim është shfaqur pak a shumë dukshëm në varësi të momentit.
Cili është mësimi më i bukur që keni marrë nga babai juaj?
Nuk ka asgjë më të rëndësishme në jetën e një personi se sa të lërë një kujtim të bukur pas vetes.
Ju jeni një mbështetës i madh i dialogut. Kjo duket nga projektet e shumta të shkëmbimeve kulturore që realizon por edhe nga Qendra për Hapje dhe Dialog (COD) në Tiranë.
COD është një hapësirë takimi dhe ndërveprimi mes njerëzve me pikëpamje të ndryshme që krijon kushtet për t’u shprehur përmes artit, letërsisë dhe fotografisë. Dhe kjo nënkupton përpjekjen për të përfshirë dy pjesë të shoqërisë që zakonisht ndahen sipas roleve: të qeverisurit dhe ata që qeverisin ose qytetarët dhe të zgjedhurit e tyre. Ky është misioni i kësaj hapësire. Në jetën e përditshme, COD ka qenë, besoj, një vlerë e shtuar në zinxhirin e aktivitetit shoqëror që evoluon rreth kulturës.
Të gjithë e dinë miqësinë që të lidh me vendin tonë, por pakkush e di se gjithçka filloi kur skuadra e basketbollit Scavolini Pesaro vizitoi Partizanin e Tiranës në Kupën e Kampionëve. Ishte viti 1988 dhe atje keni pasur një takim të rëndësishëm me Valerio Bianchini.
Ishte hera e parë që shihja nga afër një person që nuk ishte nga Shqipëria. Dhe ai nuk ishte kushdo, por një legjendë e madhe e sportit italian, jo vetëm nga pikëpamja e njohurive të tij të mëdha sportive, por mbi të gjitha për trurin dhe zemrën e tij. Valerio Bianchini është një person i jashtëzakonshëm. Ne krijuam një miqësi që zgjati ndër vite dhe ai vazhdoi të vinte edhe pas kësaj vizite. Ai takim ishte tepër emocionues, sepse në kohën kur ishim plotësisht të izoluar, nuk mund të afroheshim as me ata fare pak turistë që vinin dhe që kontrolloheshin e monitoroheshin, sepse Shqipëria ishte pjesë e vendeve të bllokut sovjetik.
Tiranë 2030/ Miqësi me Stefano Boerin, investime në hapësira dhe sheshe publike, shkolla të reja, frymë inovacioni dhe shumë të tjera. Çfarë parashikon projekti i rizhvillimit të planit urbanistik të Tiranës?
Stefano Boeri është një nga arkitektët e shquar që është përfshirë në këtë plan dhe që na ndihmon të hapim perspektiva të reja për të ardhmen e vendit tonë përmes planifikimeve urbane dhe propozimeve arkitekturore cilësore. Historia e masterplaneve të Tiranës është e lidhur me Italinë dhe me gjeniun italian që nga fillimi e deri në bashkëpunimin e sotëm, me Stefanon dhe ekipin e tij. Qyteti me të vërtetë ka evoluar jashtëzakonisht shumë në dekadat e fundit. Edhe nëse nuk ka mbetur shumë nga ajo që krijuan pionierët e parë të planifikimit urban, linjat e rëndësishme janë ende të njëjta dhe, pikërisht mbi to, qyteti ynë vazhdon të zhvillohet për të projektuar veten në të ardhmen.
Si do ta përkufizonit stilin tuaj? Përflitet se jeni një fans i Yohji Yamamoto?
E kanë bërë gjithmonë këtë lidhje, mua më pëlqen shumë por në përditshmëri kam thjeshtësi, më mjaftojnë një palë Adidas. Kur vjen puna për të veshur zyrtarisht, mbështetem te rrobaqepësi edhe sepse matjet janë paksa të mëdha. Më pëlqen moda, është një botë e pabesueshme krijimtarie, imazhesh fantastike, njerëzish që e kthejnë gjithçka që prekin në flori.
Shpesh flasim për “power dressing” dhe rolin e veshjes në prezantimin publik të një politikani.
Ky rol vlen për secilin prej nesh, jo vetëm për politikanët, dhe siç tha Coco Channel, në mos gaboj, moda ndryshon, por stili mbetet. Stili është i rëndësishëm dhe besoj se shfaqja nuk është një gjë sipërfaqësore, është një temë bazë.
Xhubleta (kostumi tradicional femëror, i trashëguar brezi pas brez) është nën mbrojtjen e UNESCO-s që nga viti 2022. Si mund të promovojmë tregimin në rang global të historive të traditës vendase si kjo dhe t’i bëjmë krenarë të rinjtë shqiptarë?
Xhubleta është një pjesë e pabesueshme e modës, artit, jetës, mjeshtërisë dhe madje identitetit që i ka rezistuar kohës duke u bërë jo vetëm një ikonë në kujtesën tonë kolektive, por edhe në mënyrën se si ne e perceptojmë identitetin tonë si popull. E bukura e një pjese si Xhubleta është se, edhe nëse ka lindur dhe është zhvilluar në një kontekst të izoluar ka aftësinë t’i flasë dhe të tërheqë të gjithë, pavarësisht distancave gjeografike dhe kulturore.